Nên làm gì khi con trẻ ăn vạ?
Bé nhà mình gần 1 tuổi rồi và bắt đầu biết ăn vạ, ăn vạ để được bế, ăn vạ để đòi xem tivi, đòi xem điện thoại. Bé khóc suốt ngày chỉ bế lên mới nín, mình mệt quá, stress mấy ngày nay. Có mẹ nào có kinh nghiệm trị con ăn vạ thì chỉ em với ạ
LÀM GÌ KHI TRẺ GIẬN DỮ, KHÓC, ĂN VẠ
Sự bướng bỉnh và giận dữ (thuật ngữ tiếng Anh gọi là Tantrum) là diễn ra khá thông thường ở trẻ nhỏ. Đôi lúc điều này đi đến quá đà với những biểu hiện khá mãnh liệt như: nằm lăn lộn xuống đất, khóc và hét lớn, bức tóc bức tai, dậm chân và đá đồ đạc, thậm chí cả cha mẹ của bé.
Một buổi workshop gần đây của GS. James A.G. tại ĐH Connecticut, Mỹ đã hướng dẫn cha mẹ: Tại sao tantrum của trẻ đi quá đà? Làm sao sự quá đà này chấm dứt? và trẻ trở nên ngoan hơn.
CHÚNG TA NÊN HIỂU TANTRUM DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO?
GS. Potegal M., ĐH Minnesota, Mỹ đã đưa ra 5 cấp độ của Tantrum sẽ đi qua:
CẤP ĐỘ 1: GIẬN DỮ. Điều này cha mẹ có thể nhận ra thông qua tiếng hét/la rất lớn hoặc trút cơn giận dữ vào vật thể/bản thân/người khác. Tuy nhiên, thời gian nó diễn ra khá ngắn và chỉ dài khi có ai đó tác động vào cảm xúc này.
CẤP ĐỘ 2: GIẬN DỮ VÀ BUỒN BÃ Bắt đầu bằng sự mếu máu và khóc, giẫy giụa giảm dần. Thời gian diễn ra khá dài, chiếm 40% tổng thời gian tantrum.
CẤP ĐỘ 3: ĐỪNG CHẠM TÔI. Bắt đầu những biểu hiện giẫy nẩy lên khi bạn cố chạm vào bé hoặc dỗ dành bé. Thời gian diễn ra khá ngắn, chiếm 10% tổng thời gian tantrum.
CẤP ĐỘ 4: “TÔI CẦN CÁI ÔM” bắt đầu với biểu hiện trẻ giảm đi những thái quá, nhìn ngó xung quanh, cơn khóc có thể vẫn còn, nhưng chịu khó nín khóc khi nghe ai đó nói đến bé. Thời gian này cũng khá ngắn, chỉ tầm 10%
CẤP ĐỘ 5: HẾT GIẬN. Não trẻ nhỏ khó có thể mang cơn giận gữ hơn 1 tiếng đồng hồ vì trẻ luôn trong trạng thái học hỏi cảm xúc. Bạn sẽ để ý trẻ sẽ quên và chơi lại món đồ đó hoặc bạn đó bình thường.
QUY LUẬT TANTRUM
Bất cứ tác động nào lên cấp độ 1, 2 và 3 đều dẫn đến sự kéo dài cấp độ 2 ở lần tantrum khác.
Bất cứ tác động nào lên cấp độ 2 (VD dụ dỗ, đánh lừa,mua đồ chơi) để bé quên và chuyển sang cấp độ 5 thì tantrum lần sau sẽ mãnh liệt hơn và bạn phải dụ lớn hơn.
Tác động tốt nhất: Hãy để bé tự trải qua cấp độ 1,2, 3 trong an toàn và điều này sẽ làm bé trưởng thành hơn trong cảm xúc, hãy tác động vào cấp độ 4 để bé tự nhiên trải qua cấp độ 5 là được khuyên.
NHỮNG CÁCH LÀM CHƯA ĐÚNG CỦA CHA MẸ
Sai lầm thứ 1:
Khi trẻ tantrum cấp độ 1 hoặc 2, cha mẹ lo lắng và dụ dỗ bé bằng đồ chơi để bé quên cơn giận dữ. Biểu hiện bất thường ở đây là bé chuyển gấp gáp cảm xúc qua cấp 3 đến cấp 5, mà không qua cấp 4. Trẻ không bao giờ biết cảm xúc được yêu thương, mà trẻ sẽ hiểu cứ tantrum hét lớn (cấp độ 1) hoặc khóc ăn vạ (cấp độ 2) thì sẽ được ba mẹ chiều ý. Do đó, lần tantrum khác bé sẽ vẫn luôn nằm ở cấp độ 1 hoặc 2.
Sai lầm thứ 2:
Khi trẻ vừa tantrum cấp độ 1 hoặc 2, bạn hét/la lớn/đánh bé, như kiểu “im ngay/nín ngay”. Điều này sẽ làm cấp độ 2 kéo dài, không thể dứt và nếu kết thúc bằng đòn roi thì bé sẽ chỉ mãi dừng ở cấp độ này cho mỗi lần sau.
ĐIỀU GÌ BẠN CẦN LÀM KHI XẢY RA TANTRUM VÀ LÀM SAO BÉ NGOAN HƠN?
Tantrum là 1 giai đoạn hầu như các bé đều có thể trải qua, gồm 5 cấp độ. Trong đó, cấp độ 1,2,3 là những cấp độ mà chúng tôi gọi là “tránh tác động” vì đây là một trạng thái mà bé trải qua, suy nghĩ và tự điều chỉnh cảm xúc của bé. Mọi tác động vào giai đoạn này đều làm bé giữ cấp độ đó quá lâu. Cấp độ thứ 4 là thời điểm tốt nhất để bạn cho lời khuyên, răng dạy và yêu thương.
NHỮNG BƯỚC BẠN ĐƯỢC KHUYÊN:
1. Hãy cắt ngay nguồn năng lượng gây ra tantrum, đừng lo lắng khi tantrum quá đà ở cấp độ 1,2 và 3. Bạn chỉ đơn thuần im lặng, và cất những món đồ/giải quyết tình huống gây ra sự tantrum bé.
2. Bạn phải đủ cứng rắn và kiên nghị trong suốt thời gian tantrum diễn ra ở cấp độ 1,2 và 3
3. Bạn không được khuyên là dùng đồ chơi hay dụ dỗ bé vì làm vậy bé sẽ không học được cách chấp nhận và thay đổi trong cảm xúc.
4. Khi bé ở cấp độ 4, bạn có thể nói chuyện và đừng ngại cho bé cái ôm và tha thứ
Bottom line:
Trẻ con có tantrum là bình thường, vì trẻ sẽ cần trải qua nó như cách tôi luyện. Nhưng, cách cha mẹ ứng xử và xử lý tantrum cần đúng thời điểm, kiên nhẫn và đủ nghiêm nghị. Tantrum sẽ qua đi nhưng sẽ mang những bài học lớn về cách sống và điều chỉnh hành vi tốt hơn cho bé.
Hãy chia sẻ khi bạn thấy điều này là đúng và đáng để tất cả các bậc cha mẹ đều nên biết để hiểu và yêu thương con trẻ đúng cách
Nguồn: facebook.com
Dạo này thấy các bố mẹ hay trao đổi đến chủ đề xử lý làm sao khi con ăn vạ.
Em cũng xin góp 1 vài ý kiến,cũng như cách xử lý của em để các mẹ cùng tham khảo. Trước cũng muốn chia sẻ rồi, nhưng chưa có thành quả thì chưa dám nói to
Cũng như nhiều bạn khác, từ tầm 9m là con đã có những biểu hiện ăn vạ. Không vừa ý cái gì là cáu gắt. Rồi nhệch mồm ra gào. Cứ kiểu nhèo nhẹo cả ngày nhưng chả có giọt nước mắt nào ý.
Dưới đây là những cách em đã làm, các mẹ tham khảo nhé:
Cấp độ 1:
2 mẹ con đang ngồi chơi mà lăn ra ăn vạ, gào mồm lên. Thì đặt con xuống 1 góc quây. Xong thản nhiên lôi đồ chơi ra chơi, cắt hoa quả hay món đồ chơi gì đó con thích nhất. 1 lúc sau bạn ý sẽ tự động bò lại chơi cùng mẹ. Lúc đó e sẽ vẫn vui vẻ chơi với con bình thường và tuyệt nhiên không nhắc gì đến lần ăn vạ trước đó của con.
Cấp độ 2:
Khi mẹ dỗ mà không nín, giãy giụa gào thét.
Đặt con xuống 1 góc quây. Mẹ nghiêm mặt lại nhìn chằm chằm. Nếu con vẫn tiếp tục giãy giụa thì mẹ sẽ ra 1 góc khác ngồi, bơ đi, trước khi đi không quên nhắc “khi nào con khóc chán, khóc xong thì ra với mẹ”. Chỉ độ 5 phút sau bạn ý sẽ tự bò ra trèo lên ôm cổ mẹ nức nở nhẹ nhẹ. Mẹ sẽ ôm con, xoa xoa cho con bình tĩnh. Và cũng tuyệt nhiên không nhắc gì đến việc con ăn vạ trước đó.
Cấp độ 3:
Khi con ăn vạ quá dai, giãy đành đạch như đỉa phải vôi. Gào thét cào cấu mẹ. Và mẹ sẽ làm y hệt như thế với con. Nhại lại y hệt từng nhịp điệu hét, từng tiếng khóc, từng hành động. Chỉ chưa đầy 3 phút là con im bặt, nhặt đồ chơi đưa cho mẹ (chắc là dỗ mẹ nín). Và mẹ nhận lấy đồ chơi, 2 mẹ con lại chơi với nhau và cũng không nhắc gì đến lỗi lầm trước đó.
À còn có giai đoạn rặn nôn với rặn ho. Lúc đầu nôn mẹ lo sốt vó lên các thứ. Sau đó e lôi cái thau con ra bắt nôn, “con nôn hết ra, nôn bằng hết, nôn ra mẹ dọn….”. Sau 1 thời gian cũng thấy bỏ luôn cái trò rặn nôn.
Vì sao e không thủ thỉ nhắc con về những lần con ăn vạ đó? Rằng con không nên làm như thế, như thế là không tốt nọ kia.
– Vậy thì lại phải hỏi “Vì sao con ăn vạ?”. Theo e nghĩ con ăn vạ là con đang cố gây sự chú ý, để bố mẹ phải chú ý đến mình. Và khi con biết bố mẹ đang để tâm đến việc con ăn vạ thì có thể con sẽ vẫn cố lặp lại hành động ăn vạ đó. Cũng có thể những bé biết nghe lời sẽ nghe theo lời bố mẹ nói.
Nhưng đối với con e, thì e sẽ không nhắc nhở gì về những lần ăn vạ của con. Coi như nó không tồn tại đi. Sau nhiều lần ăn vạ, không thấy bố mẹ có phản ứng gì, không chiều theo đòi hỏi, cũng không trách móc nhắc nhở hay để tâm gì đến cách gây chú ý của con. Thì nó sẽ chán mà không ăn vạ nữa.
Và con cũng sẽ nhận thức được rằng: Ăn vạ nằm khóc như thế thì chỉ có khóc 1 mình, mệt người ra. Cứ ra cười đùa với mẹ lại còn được mẹ ôm ấp, có khi mẹ lại còn chiều theo khi mà mình ngoan cơ.
Ăn vạ KHÔNG HỀ XẤU.
Giai đoạn này, con không học ai ăn vạ cả. Tự nhiên bọn chúng cứ lăn đùng ngã ngửa ra ăn vạ như nhau. Nên đó chỉ như 1 giai đoạn, 1 phần bản năng mà thôi. Bởi khi con muốn biểu đạt cái con muốn, mà con không biết làm sao thể hiện nên con cáu gắt nhặng xị lên. Em chỉ muốn hướng con biết chú ý hành vi ứng xử của mình. Khi mình muốn cái gì đó thì cần phải biểu đạt bằng cách khác chứ không phải lăn đùng ra ăn vạ.
Vậy thành quả của e là gì:
– Những lần ăn vạ của con càng ngày càng ít đi.
Khi con muốn cái gì đó, mà thấy khóc mẹ không đồng ý là ngay lập tức sẽ chuyển sang cười “hề hề”, xong vuốt má nựng mẹ. Thỉnh thoảng có những thứ không quá đáng thì mẹ sẽ đồng ý. Còn cái gì mẹ không đồng ý thì cũng chỉ biết sờ sờ xong nhìn với ánh mắt tiếc nuối chứ cũng chả dám đòi khóc lóc ỷ ôi.
– Mấy hôm đầu đi lớp còn bắt nạt cô giáo, cứ gào mồm lên khóc mà chả có giọt nước mắt nào đòi cô bế đi chơi. Mẹ con dặn cô cứ quân phiệt vào. Đc 3 hôm lại nề nếp ngoan như cún.
Bây giờ con mới 13m+. Tất nhiên vẫn sẽ có những giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2, lên 3. Cũng vẫn còn nhiều chiêu trò chờ đợi phía trước. Cơ mà nước đến đâu bắc cầu đến đó. Tạm thời cứ chia sẻ cái giai đoạn này đã. Đoạn sau thì chờ nước đến, xây được cầu rồi chia sẻ với các mẹ sau
Bây giờ thì đang qua giai đoạn khủng hoảng lên 2 zòi các mẹ ạ
Bé 1 tuổi bắt đầu tập đi, tập nói, mọc răng…bé bắt đầu nhận thức học hỏi, tuổi này dễ học theo, bắt chước những người xung quanh. Bé nhà mình sáng đi làm lúc đầu la khóc, đòi đi theo nhưng mình nói: con ở nhà, mẹ đi làm con không được đòi như vậy, nói bé bye bye mình đi làm, làm vậy vài lần, lần sau có đi đâu chỉ cần nói với nó con không được đi theo thì tự động bé quẫy tay bye.
Khi đòi lấy cái gì là đòi lấy cho được, không được lăn vạ, la khóc tùm lum, nhiều khi đập đầu đùng đùng xuống nền nhà ( sót lắm ) nhưng mình vẫn kiên quyết không cho ( dấu hiệu lắc đầu, lắc tay, no no..). Vài lần như vậy là bé tự động hiểu, có la có khóc cũng không được gì nên mỗi lần mình nói con không được làm vậy, hay con không được đòi…là bé tự động lắc đầu, no no….nhìn cưng lắm.